Tungmin2896
Yếu sinh lý
UNG THƯ – CÁCH NHÌN ĐƠN GIẢN NHƯNG TOÀN DIỆN
- Ung thư khởi nguồn do đột biến gen.
- Đột biến gen là do một trong 4 tình huống Thay thế, Thêm, Mất, Đảo một Nucleotid) => Thay đổi mã di truyền (Bộ ba Nucleotid hay Codon).
- Xảy ra thay đổi gen thì sẽ thay đổi ADN (hạt nhân thay đổi) => Thay đổi ARN => Thay đổi Protein => Màng tế bào và bào tương chất bị thay đổi. Như vậy toàn bộ tế bào sẽ bị thay đổi.
- Nếu thay đổi ít thì là biệt hóa tốt. Nếu thay đổi nhiều thì là biệt hóa kém. Ở giữa thì là trung bình.
- Trong tình huống biệt hóa tốt thì Protein tạo ra sẽ còn khá tốt và sử dụng được còn biệt hóa kém thì gần như là Protein mất chức năng hoàn toàn.
- Nếu mà mất chức năng hoàn toàn thì khiến tế bào bị thiếu Protein và sẽ lệnh dịch mã tiếp nhằm có Protein để sử dụng. Nhưng mà Protein tạo ra thì quá khác không thể sử dụng được nên nồng độ của chúng sẽ tăng cao. Đây là lý do trong nhiều bệnh lý Ung thư chúng ta sẽ ghi nhận được các Marker tăng bất thường trong một số loại như:
+ AFP (Alpha-fetoprotein) tăng trong Ung thư gan
+ CYFRA 21–1 (Cytokeratin fraction 21–1) tăng trong Ung thư phổi
+ CA 125 (Cancer antigen 125) tăng trong Ung thư buồng trứng
+ CA 19-9 (Cancer antigen 19-9) tăng trong Ung thư tụy
+ CA 15-3 (Cancer antigen 15-3) tăng trong Ung thư vú
+ CA 72-4 (Cancer antigen 72-4) tăng trong Ung thư dạ dày
+ CEA (Carcinoembryonic antigen) tăng trong Ung thư đại trực tràng.
+ PSA (Prostate-specific antigen tăng trong Ung thư tiền liệt tuyến
Như vậy, Marker càng tăng rất cao sẽ liên quan đến 2 khía cạnh: (1) biệt hóa trung bình-kém và/hoặc (2) giai đoạn muộn.
- Nếu những loại protein đột biến này được nhận diện dễ dàng trên bề mặt tế bào do các đột biến gen dạng đặc hiệu EGFR, HER2, KRAS, MET, ALK, BRAF, … thì việc điều trị khá đơn giản là cần sử dụng thêm các thuốc nhắm trúng đích (nhắm trúng loại tế bào mang các loại đột biến đặc hiệu đó) bên cạnh những điều trị hàng đầu.
- Nếu những loại protein đột biến này không thể nhận diện dễ dạng trên bề mặt tế bào thì quá trình điều trị sẽ khó khăn hơn và tiên lượng sẽ xấu đi vì mình không nhận diện được địch và ta thì sao mà trúng đích được.
- Như vậy vai trò của Sinh học phân tử và Hóa mô miễn dịch sẽ giúp chúng ta phát hiện ra những Protein lạ này.
- Chẩn đoán hình ảnh thì cần đi sâu vào các đánh giá Mật độ tế bào (Cellularity); Phân bào (Mitosis); Khuếch tán (Diffusion); Tưới máu (Perfusion); Hoạt chất nội tại (Spectroscopy) và Độ biệt hóa (Grade). Đây là những điều rất có ích cho bệnh nhân Ung thư.
- Cơ thể chúng ta luôn ở trạng thái cân bằng giữa việc sinh ung thư (Carcinogenesis) do tiếp xúc với các yếu tố độc hại và diệt ung thư (Anticarcinogenesis) do các tế bào miễn dịch đảm nhiệm. Tuy nhiên nếu chúng ta thu nạp quá nhiều những chất sinh ung thư (ví dụ như thuốc lá, rượu bia) thì cán cân này bị lệch. Các liệu pháp miễn dịch trong Ung thư nhằm củng cố thêm các chất tăng cường miễn dịch hoặc bổ sung các tế bào miễn dịch giúp nhận diện và diệt tế bào ung thư.
- Nói tóm lại, thay đổi nhiều thói quen xấu thành thói quen tốt giúp hệ miễn dịch vững chắc và luôn sẵn sàng truy lùng và diệt tế bào ung thư hơn là duy trì thói quen xấu sinh ung thư rồi đi mổ, đi truyền hóa chất, uống thuốc đích, truyền tế bào miễn dịch.
Ảnh: Cuộc chiến giữa bạch cầu và tế bào ung thư.
- Ung thư khởi nguồn do đột biến gen.
- Đột biến gen là do một trong 4 tình huống Thay thế, Thêm, Mất, Đảo một Nucleotid) => Thay đổi mã di truyền (Bộ ba Nucleotid hay Codon).
- Xảy ra thay đổi gen thì sẽ thay đổi ADN (hạt nhân thay đổi) => Thay đổi ARN => Thay đổi Protein => Màng tế bào và bào tương chất bị thay đổi. Như vậy toàn bộ tế bào sẽ bị thay đổi.
- Nếu thay đổi ít thì là biệt hóa tốt. Nếu thay đổi nhiều thì là biệt hóa kém. Ở giữa thì là trung bình.
- Trong tình huống biệt hóa tốt thì Protein tạo ra sẽ còn khá tốt và sử dụng được còn biệt hóa kém thì gần như là Protein mất chức năng hoàn toàn.
- Nếu mà mất chức năng hoàn toàn thì khiến tế bào bị thiếu Protein và sẽ lệnh dịch mã tiếp nhằm có Protein để sử dụng. Nhưng mà Protein tạo ra thì quá khác không thể sử dụng được nên nồng độ của chúng sẽ tăng cao. Đây là lý do trong nhiều bệnh lý Ung thư chúng ta sẽ ghi nhận được các Marker tăng bất thường trong một số loại như:
+ AFP (Alpha-fetoprotein) tăng trong Ung thư gan
+ CYFRA 21–1 (Cytokeratin fraction 21–1) tăng trong Ung thư phổi
+ CA 125 (Cancer antigen 125) tăng trong Ung thư buồng trứng
+ CA 19-9 (Cancer antigen 19-9) tăng trong Ung thư tụy
+ CA 15-3 (Cancer antigen 15-3) tăng trong Ung thư vú
+ CA 72-4 (Cancer antigen 72-4) tăng trong Ung thư dạ dày
+ CEA (Carcinoembryonic antigen) tăng trong Ung thư đại trực tràng.
+ PSA (Prostate-specific antigen tăng trong Ung thư tiền liệt tuyến
Như vậy, Marker càng tăng rất cao sẽ liên quan đến 2 khía cạnh: (1) biệt hóa trung bình-kém và/hoặc (2) giai đoạn muộn.
- Nếu những loại protein đột biến này được nhận diện dễ dàng trên bề mặt tế bào do các đột biến gen dạng đặc hiệu EGFR, HER2, KRAS, MET, ALK, BRAF, … thì việc điều trị khá đơn giản là cần sử dụng thêm các thuốc nhắm trúng đích (nhắm trúng loại tế bào mang các loại đột biến đặc hiệu đó) bên cạnh những điều trị hàng đầu.
- Nếu những loại protein đột biến này không thể nhận diện dễ dạng trên bề mặt tế bào thì quá trình điều trị sẽ khó khăn hơn và tiên lượng sẽ xấu đi vì mình không nhận diện được địch và ta thì sao mà trúng đích được.
- Như vậy vai trò của Sinh học phân tử và Hóa mô miễn dịch sẽ giúp chúng ta phát hiện ra những Protein lạ này.
- Chẩn đoán hình ảnh thì cần đi sâu vào các đánh giá Mật độ tế bào (Cellularity); Phân bào (Mitosis); Khuếch tán (Diffusion); Tưới máu (Perfusion); Hoạt chất nội tại (Spectroscopy) và Độ biệt hóa (Grade). Đây là những điều rất có ích cho bệnh nhân Ung thư.
- Cơ thể chúng ta luôn ở trạng thái cân bằng giữa việc sinh ung thư (Carcinogenesis) do tiếp xúc với các yếu tố độc hại và diệt ung thư (Anticarcinogenesis) do các tế bào miễn dịch đảm nhiệm. Tuy nhiên nếu chúng ta thu nạp quá nhiều những chất sinh ung thư (ví dụ như thuốc lá, rượu bia) thì cán cân này bị lệch. Các liệu pháp miễn dịch trong Ung thư nhằm củng cố thêm các chất tăng cường miễn dịch hoặc bổ sung các tế bào miễn dịch giúp nhận diện và diệt tế bào ung thư.
- Nói tóm lại, thay đổi nhiều thói quen xấu thành thói quen tốt giúp hệ miễn dịch vững chắc và luôn sẵn sàng truy lùng và diệt tế bào ung thư hơn là duy trì thói quen xấu sinh ung thư rồi đi mổ, đi truyền hóa chất, uống thuốc đích, truyền tế bào miễn dịch.
Ảnh: Cuộc chiến giữa bạch cầu và tế bào ung thư.
